قازاقستاندا 10 سوتىق جەردى قالاي الۋعا بولادى

استانا. قازاقپارات - جەر ماسەلەلەرى بويىنشا ساراپشى باقىتجان بازاربەك قازاقستاننىڭ ءار ازاماتى جەكە تۇرعىن ءۇي سالۋ ءۇشىن 10 سوتىق جەردى تەگىن الۋعا قۇقىلى ەكەنىن ايتتى.

ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ جىلجىمايتىن مۇلكىنىڭ (پاتەر، ءۇي، گاراج) بار- جوعى مۇلدەم ماڭىزدى ەمەس. بارلىق وتباسى مۇشەلەرى جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى ءۇشىن بۇرىنعى باسقا مۇشەلەرگە بۇرىن جەكە مەنشىك تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى سالىنعان بولسا دا، وزدەرىنىڭ 10 سوتىق جەرىن تالاپ ەتۋگە قۇقىلى. جەردى ءبىر ماقساتتا الۋ قۇقىعى تەك ءبىر رەت بەرىلەدى. سوندىقتان، ەگەر بۇرىن ءوتىنىش بەرۋشى باسقا ايماققا تەگىن جەر تەلىمىن العان بولسا، وندا ول 10 سوتىق جەردى قايتا الا المايدى. جەر ۋچاسكەسىنىڭ مەنشىك يەسى بولا وتىرىپ، ءسىز جەر ۋچاسكەسىن يگەرگەننەن كەيىن عانا، ياعني تۇرعىن ءۇيدى پايدالانۋعا بەرۋ اكتىسىن قول قويعاننان جانە مەملەكەتتىك تىركەۋدەن وتكەننەن كەيىن عانا ەسكەرۋ قاجەت.

ءوتىنىمدى بەرۋ

جەر تەلىمىنىڭ ورنالاسقان جەرىنە ءوتىنىم بەرۋ قاجەت. ياعني، بەلگىلى ءبىر ەلدى مەكەننىڭ اكىمدىگىندە ءوتىنىش جازۋ كەرەك. قالا شەگىندەگى اۋدان - قالا اكىمدىگىندە؛ اۋىلدا - اۋىلدىڭ اكىمى؛ اۋىلدا - اۋىلدىق وكرۋگ اكىمى. ءوتىنىش كەز- كەلگەن تۇردە تولتىرىلادى. ادامدى جەردى تەگىن الۋدى قالايتىنىن كورسەتۋ قاجەت. ماقساتى: جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا ارنالعان جەر. ءسىز سونداي- اق بەلگىلى ءبىر ەلدى مەكەندى جانە ونىڭ جۋىق ورنالاسۋىن كورسەتىپ، 0,10 سوتىق اۋماقتى بەلگىلەۋىڭىز كەرەك. وتىنىشكە ەكى قۇجات - جەكە كۋالىكتىڭ كوشىرمەسى جانە باسقا جەر ۋچاسكەسىنىڭ بار نەمەسە جوقتىعى تۋرالى انىقتاما بەرىلەدى. باسقا قۇجاتتار تالاپ ەتىلمەيدى. ەگەر اكىمدىكتىڭ لاۋازىمدى ادامى وزگە قۇجاتتاردى سۇراسا، ول جاۋاپتى بولۋى مۇمكىن دەيدى ساراپشى باقىتجان بازاربەك.

ءوتىنىش 60 كۇنتىزبەلىك كۇن ىشىندە قارالادى. جەر كوميسسياسى قۇرىلادى، ال ەگەر بوس جەر بار بولسا، كوميسسيا ءوتىنىمدى قاناعاتتاندىرادى جانە وڭ شەشىم شىعارادى. ەگەر ءوتىنىشتى قاناعاتتاندىرۋ مۇمكىندىگى بولماسا، وندا بوس جەر جوق دەگەن ءسوز. بۇل جاعدايدا ازامات ارنايى شوتقا (كەزەككە) قويىلادى. جەر كوميسسياسىنىڭ شەشىمى قابىلدانعاننان كەيىن جەتى جۇمىس كۇنى ىشىندە ءسىز جەر ۋچاسكەسىن الۋعا كەلىسەسىز. ولار جەر ۋچاسكەلەرىن الۋ كەزەگىنىڭ كەزەگىن باقىلاي الاتىن سايتتى كورسەتە وتىرىپ، ەسكەرتۋ جاسايدى. حابارلامانى ساقتاۋ قاجەت. ارنايى ەسەپكە الۋ - جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى ءۇشىن جەر ۋچاسكەلەرىن الۋدى قالايتىن بارلىق كۇتۋ تىزىمدەرىنىڭ تىزبەسى. بۇل ءتىزىم قانداي دا ءبىر سەبەپتەرمەن ەشكىمگە باسىمدىق بەرمەيدى. ياعني، ءتىپتى كوپ بالالى انالار نەمەسە ءارتۇرلى كاتەگورياداعى مۇگەدەكتەر ءۇشىن بۇل تىزىمدە ارتىقشىلىق جوق. تىزىمدە تولىق اتى، ج س ن، تۇرعىلىقتى جەرى، مەكەن- جايى سياقتى دەرەكتەر جازىلادى. سوڭعى مالىمەتتەرگە سايكەس، مەملەكەت ىشىنەن 10 ءجۇز بولىكتى الۋ ءۇشىن   456379 1ادام كۇتىپ وتىر. ولاردىڭ ىشىندە 2018 -جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىندا 5142 ادام جەر ۋچاسكەلەرىن الدى.

قانداي جاعدايلاردا ارىزدان باس تارتۋعا بولادى

1. ەگەر ازامات ەلدە جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى ءۇشىن تەگىن جەر تەلىمىن العان بولسا، ءبىراق بۇل فاكتىنى جاسىرىپ قالسا. جەر كودەكسىنىڭ 50-بابىنىڭ 2-تارماعىنا سايكەس جەر ۋچاسكەسىن ءبىر ماقساتقا قايتا بولۋگە تىيىم سالىنادى.

 2. ەگەر ادام كامەلەتكە تولماعان بولسا.

 3. ەگەر ادام قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتى نەمەسە ورالمان بولماسا. قازاقستاندا بۇگىنگى كۇنى كۇتۋ تىزىمدەرىنىڭ ءبىرىڭعاي ءتىزىمى جوق، ول جەردى باسقارۋ كوميتەتى ازاماتتارعا ارنالعان مەملەكەتتىك كورپوراتسيا ۇكىمەتىمەن بىرلەسە ازىرلەنۋدە. كەزەك كەلگەندە، جەردى بۇرۋ كەرەك بولعاندا، ماسەلە كوميسسياعا جىبەرىلەدى. ول قايتادان ءوتىنىشتى قارايدى جانە جەردى بەرۋ تۋرالى پىكىرىن بىلدىرەدى.

«ەگەر ادام بۇرىن اۋكسيونعا جەر ساتىپ العان بولسا، وندا ول جەر ۋچاسكەسىنە ءۇي ساتىپ السا - بۇل جەردى تەگىن نەگىزدە بەرۋدەن باس تارتۋعا نەگىز بولىپ تابىلمايدى» ، - دەپ ءتۇسىندىردى ساراپشى.

جەر ۋچاسكەلەرى باسىمدىقتى تارتىپتە اكىمدىكپەن بولىنەدى، ادام ءوزى تاڭداپ الا الادى. ەگەر ادام ۇسىنىلعان سايتتى قابىلداماسا، ول جازباشا باس تارتۋدى جازۋ كەرەك. سوندىقتان ول ءوز كەزەگىنەن باس تارتتى. كوميسسيا وڭ قورىتىندى جاساعاننان كەيىن، جەر ۋچاسكەسىنىڭ ورنالاسقان جەرىندەگى اكىم وعان جەر تەلىمىن بەرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدايدى. اكىمنىڭ شەشىمى بويىنشا ازامات ءتيىستى اۋداننىڭ نەمەسە قالانىڭ جەر قاتىناستارى بولىمىمەن (بولىمىمەن) جالعا الۋ تۋرالى شارت جاساسادى. سوندا ازامات بۇل سايتتى مەڭگەرۋى ءتيىس، ياعني ءۇي سالۋ كەرەك. ەگەر ەكى جىل ىشىندە جەر ۋچاسكەسى ءوزىنىڭ ماقساتىنا ساي پايدالانىلماسا - جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى نەمەسە قۇرىلىسى بولماسا، مەملەكەت جەردى قايتارۋ جانە ءوز كەزەگىندە باسقا ازاماتتارعا تاپسىرۋعا قۇقىلى. وسىلايشا، مەملەكەتتەن جەر تەلىمىنىڭ تولىق يەسى بولۋى ءۇشىن ول جەرگە ءسىز ءۇي سالىپ، سول تۋرالى ەسەپ بەرەسىز.

جەر ۋچاسكەلەرىن جەكە مەنشىككە قابىلداۋ

«ساۋلەت جانە قالا قۇرىلىسى قىزمەتى تۋرالى» زاڭعا سايكەس، بۇل ءۇي قۇرىلىسىن قابىلداۋدى وزدىگىڭىزدەن جۇرگىزەسىز. يەسى اكت جاسايدى: بۇل اكتىنىڭ نىسانىن قابىلدايدى، ونى تولتىرادى، ءۇيدىڭ فوتوسۋرەتتەرىن بەكىتەدى، سودان كەيىن ءۇيدى ەسەپكە الۋ ءۇشىن قابىلداۋ اكتىسىن ساۋلەت جانە قالا قۇرىلىسى بولىمىنە (بولىگىنە) جىبەرەدى. وندا قۇجات تىركەلىپ، مەملەكەتتىك تىركەۋگە جىبەرىلەدى. 2018 -جىلدىڭ شىلدە ايىنان باستاپ، ازاماتتاردىڭ كورپوراتسياسى مەملەكەتتىك تىركەۋدەن ءوتتى. تىركەۋدەن وتكەننەن كەيىن جەر ۋچاسكەلەرىنە جەكە مەنشىك قۇقىعىن بەرۋ ماقساتىندا ارىز بەرىلەدى. جەر كوميسسياسى قاراستىرادى - قابىلداۋ اكتىسى تىركەلگەن، ءۇي سالىنىپ، جەر تەلىمى يگەرىلدى. سودان كەيىن وڭ قورىتىندى بەرەدى. وسى قورىتىندىعا سۇيەنە وتىرىپ، اكىم شەشىم قابىلدايدى. وسىدان كەيىن، يەسى جەرگە ورنالاستىرۋ جۇمىستارىن تاپسىرىس بەرە الادى - شەكارانى، اۋداندى بەلگىلەيدى. وعان جەر تەلىمىنە كاداسترلىق ءنومىر بەرىپ، جەكە مەنشىك قۇقىعىنا مەملەكەتتىك اكت جاسايدى. جەردى جوبالاۋداعى قياناتتار تۋرالى «ازاماتتار ءارتۇرلى تاسىلدەرمەن اينالىسادى، مىسالى، ادامدار كىشكەنتاي ۇيلەر سالۋدا، ديزاين جوباسىنا سايكەس ەكى قاباتتى كوتتەدج بار، ول جەكە مەنشىككە قۇقىعى بار، پايدالانۋعا بەرىلىپ، سودان سوڭ ونى ساتادى. ايماقتاردا مۇلدە ەشتەڭە سالىنباعان فاكتىلەر بار، ياعني ولار جۇمىسقا قابىلداۋ اكتىسىن جاسادى، تولتىردى جانە باسقا بىرەۋدىڭ ءۇيىنىڭ فوتوسۋرەتتەرىن ءتۇسىردى، وسى فوتوسۋرەتتەردى اكتىگە قوسىپ، كوميسسياعا تاپسىردى» ، - دەدى باقىتجان بازاربەك.

«اكىمشىلىكتەردىڭ قىزمەتكەرلەرى وسى جەرگە بارۋعا جانە ءۇيدىڭ شىنىمەن سالىنعانىن تەكسەرۋگە قۇقىلى ەمەس. بۇل فۋنكتسيا زاڭدا جوق، سوندىقتان اكىمدىكتىڭ قۇجاتتارعا سەنۋى قاجەت. ءقازىر اكىمدىكتىڭ جەكە مەنشىك اۋماققا بارىپ تەكسەرۋىن قولعا الىپ جاتىرمىز. ادامدار مۇنى پايدالانىپ، ءوز مەنشىگىنە الىپ ءۇشىنسى ادامعا ساتىپ جاتىر» ، - دەدى بازاربەك.

تاعى ءبىر پروبلەما - بۇرىن ايتىلعان 10 سوتىق جەردى كۇتۋ تىزىمدەرىندە « ءولى جاندار» بولۋى. اكىمدىكتەر سايتتارىندا ۇنەمى كۇتۋشىلەردىڭ تولىق ءتىزىمىن جاريالامايدى.

Tengrinews.kz