تاريحقا اينالعان قۇندى سۋرەتتەر: 100 جىل بۇرىنعى كەرەكۋ ءوڭىرى

استانا. قازاقپارات - ەلوردادا ق ر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ «قولجازبالار جانە سيرەك كىتاپتار ۇلتتىق ورتالىعى» پاۆلودار وبلىستىق گ. ن. پوتانين اتىنداعى تاريحي-ولكەتانۋ مۇراجايىمەن بىرلەسە وتىرىپ، «تامىرى تەرەڭ تۋعان جەر» اتتى كورمە وتكىزدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

كورمە ارقىلى مەملەكەت باسشىسىنىڭ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» ماقالاسىنا ءۇن قوسقان مۇراجاي قىزمەتكەرلەرى جىلجىمالى كورمە ارقىلى كەلۋشىلەردى تاريحي-مادەني ماڭىزى، عىلىمي قۇندىلىعى بار قولجازبالار جانە سيرەك كىتاپتارمەن تانىستىرىپ، پاۆلودار وبلىستىق گ. ن. پوتانين اتىنداعى تاريحي-ولكەتانۋ مۇراجايىنىڭ مۇراسىن ناسيحاتتاماق.

«تامىرى تەرەڭ تۋعان جەر» كورمەسى 3 بولىمنەن تۇرادى. ءبىرىنشى بولىمدە كورمە قوناقتارى مۇراجاي قورىنان كەرەكۋ، ەرتىس ءوڭىرىنىڭ تاريحى تۋرالى دەرەكتەرمەن تانىسادى. كورمەگە ءابىلقايىر حاننىڭ كانتسلەر گولوۆينگە جازعان حاتىنىڭ، ءسىبىر كوميتەتىنىڭ كورياكوۆ ستانيتساسىنا شتاتتان تىس قالا دارەجەسىن بەرۋ جانە ونى پاۆلودار دەپ اتاۋ تۋرالى جارلىعىنىڭ، يامىشەۆ بەكىنىسى جوسپارىنىڭ فوتوكوشىرمەلەرى ساقتالعان. باياناۋىل سىرتقى وكرۋگىنىڭ اعا سۇلتانى مۇسا شورمانوۆتىڭ (1818-1884) ەڭبەكتەرى ەرەكشە ماڭىزعا يە ەكەنى بەلگىلى. كورمەدە شورمانوۆتىڭ جەكە زاتتارى، فوتوسۋرەتتەرى مەن ماقالالارىنىڭ كوشىرمەلەرى ۇسىنىلادى.

«كورمەگە مۇسا شورمانوۆتىڭ شىراعدانى، اكادەميك الكەي مارعۇلاننىڭ جەكە زاتتارى، كيىمدەرى قويىلدى. العاشقى رەت وسىنداي تاقىرىپتىق قولجازبالار كورمەسىن وتكىزىپ جاتىرمىز. بۇل فوتوسۋرەتتەردىڭ ءبارىن كەرەكۋ ءوڭىرىنىڭ تۇڭعىش كاسىبي فوتوگرافى، ولكەتانۋشى دميتري باگايەۆ تۇسىرگەن. اشارشىلىق پەن كوش جايلى كوپتەگەن مۇرالارى بار. باگايەۆقا كەزىندە ءوڭىرىمىزدىڭ تاريحىن سۋرەتكە ءتۇسىرۋ تاپسىرىلعان ەكەن.   ⅩⅨ عاسىردىڭ اياعى مەن  ⅩⅩ عاسىردىڭ ورتاسىنا دەيىن قازاق حالقىنىڭ الەۋمەتتىك تۇرمىسى، سالت-ءداستۇرى جايلى ول ءبىرشاما مۇرا قالدىرىپ كەتكەن»، - دەيدى پاۆلودار وبلىستىق گ. ن. پوتانين اتىنداعى تاريحي-ولكەۋتانۋ مۇراجايى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى گۇلجاينا اليەۆا.

گۇلجاينا اليەۆانىڭ ايتۋىنشا، پاۆلودارداعى مۇراجايدا دميتري باگايەۆتىڭ اشارشىلىق جىلدارى تۋرالى تۇسىرگەن جاسىرىن سۋرەتتەرى بار. كورمەنىڭ «وبەكتيۆتە پاۆلودار. ەرتىس ءوڭىرى» بولىمىندە د. پ. باگايەۆتىڭ مەموريالدىق ءۇي-مۇراجاي قورىنان الىنعان ماتەريالدارمەن ءبىرشاما تانىسۋعا بولادى. وندا فوتوگرافتىڭ قولجازبالارى مەن فوتوسۋرەتتەرى ۇسىنىلعان. سول سەكىلدى كەرەكۋ وڭىرىنەن ايگىلى تۇلعالاردىڭ - عالىمدار مەن جازۋشىلاردىڭ، مەملەكەت قايراتكەرلەرىنىڭ قولجازبالارى، كىتاپتارى مەن جەكە زاتتارى كورمەدەن ورىن تاپقان.

كورمەنى كوپپەن بىرگە تانىمال عالىم، فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى عاريفوللا ەسىم مەن بەلگىلى تاريحشى جامبىل ارتىقبايەۆ تاماشالاپ، كەلۋشىلەر تاريحي دەرەكتەر جايلى ءبىرشاما ماعلۇمات الدى.