Қасым-Жомарт Тоқаев ИЫҰ-ның төтенше саммитінде сөз сөйледі
Баспасөз мәліметтеріне қарағанда, аталмыш жиын Таяу Шығыстағы ахуалдың шиеленісуіне байланысты Түркия Республикасының Президенті Ислам ынтымақтастығы ұйымының (ИЫҰ) қазіргі төрағасы Реджеп Тайып Эрдоганның бастамасымен шақырылған.
Ыстанбұл саммитінде талқыланған басты тақырып Иерусалим қаласының мәртебесі туралы болды. Қазақстан Президентінің «Әлем. XXI век» манифесі туралы айта келіп, Қ.Тоқаев еліміздің Таяу Шығыстағы бейбіт диалогты дамытуға және қауіпсіздікті нығайтуға қосқан үлесін атап өтті.
Парламенттің жоғары палатасының басшысы Президент Н.Назарбаевтың бастамасымен Астанада өткен Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңес пен Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшылары съезінің және Сирия жөніндегі келіссөздердің осы процестегі елеулі рөлін атап өтті.
Қ.Тоқаев өткен жылдың сәуір айында Қазақстан мен Түркия көшбасшыларының Ыстанбұлда көтерген ислам бітістіру бастамасына саммитке қатысушылардың назарын аударды. Ол тиісті деңгейінде жүзеге асатын болса, мұсылман үмметінің бірлігі мен ынтымақтастығының алаңы бола алады.
«Ислам қоғамдастығындағы мемлекеттер мен діндер арасындағы айырмашылықтарды еңсеру оның бейбітшілік, тұрақтылық пен табысты даму аймағына айналуының шешуші факторы болар еді», - деді Сенат төрағасы.
Сенат төрағасы өз сөзінде Қазақстан БҰҰ Бас Ассамблеясы мен Қауіпсіздік Кеңесінің Шығыс Иерусалимнің Палестина мемлекетінің ажырамас бөлігі ретіндегі мәртебесіне қатысты белгілі қарарын барлық елдердің қатаң сақтауын жақтайды, деп атап өтті.
Қ.Тоқаевтың айтуынша, БҰҰ баламасыз ұйым болып табылады, сондықтан оның шешімі әлемдік қоғамдастықта құрметпен жүзеге асырылуға тиіс. Сенат төрағасы Қазақстанның араб-израиль қақтығысын түпкілікті шешу және аймақта жалпыға бірдей бейбітшілік орнатуға бағытталған бітімгершілік жөніндегі күш-жігердің бәрін қолдайтынын айтты.
«Ұлы Иерусалим шаһары қашанда негізгі үш діннің басты киелері тоғысқан жер болып қала бермекші. Осы қалаға жекеше иелік етудің орта ғасырлық соғыстардың зұлмат дәстүрлерін жалғастырып келе жатқан қақтығыстардың одан ары жалғасуына жол бермеу қажет. Иерусалим бұл - барлық адамзаттың құндылығы болып табылатынын есте ұстаған абзал. Адамдар бұл киелі мекенде татулық пен өзара түсіністікте өмір сүруге құқылы. Бұл ретте, Қазақстан БҰҰ анықтаған Әл-Құдс (Иерусалим) қаласының ашық мәртебесін сақтауды қолдайды. Біз Таяу Шығыстағы бейбітшілікті нығайтуға мүдделі барлық мемлекеттердің күшін біріктіру қажет деген ұстанымдамыз», ¬¬- деді Сенат басшысы.
Қ.Тоқаев сөзін қорытындылай келіп, екіжақты палестин-израиль үлгісінде, сондай-ақ Таяу Шығыс «квартеті» (Ресей, АҚШ, ЕО және БҰҰ) шеңберінде «екі халық үшін екі мемлекет» қағидатына сәйкес Таяу Шығыс мәселесін реттеу бойынша келіссөздер процесін жедел белсендендіру қажет екенін айтты.
