ادام ميى - جۇمباق اعزا

 استانا. قازاقپارات - جۇيكە جۇيەسىنىڭ قۇرىلىمى مەن قىزمەتى ءالى كۇنگە دەيىن جۇمباق. اعزاداعى بەلگىلى ءبىر اقاۋدىڭ ناتيجەسى ارقىلى ميدىڭ جاڭا ءبىر قابىلەتىن اشسا، كەيدە دەرتتىڭ پايدا بولۋى سول كۇيى جۇمباق بولىپ قالادى.

 سونىمەن قاتار، ميدىڭ وڭ جارتى شارى ادام ءتانىنىڭ سول جاعىن باسقارسا، سول جارتى شارى -  وڭ جاققا جاۋاپتى. ميدىڭ جارتى شارلارى اقپاراتتى بىلاي الادى: سەزىم مۇشەلەرى ارقىلى جۇرەتىن جۇيكە تالشىقتارى -  ۆەستيبۋليارلىق قۇرىلعىلارىنا جانە تەرى، بۇلشىق ەت رەتسەپتورلارى -  مي شارىنا وتەدى. دەگەنمەن، بيولوگيادا قالىپتاسىپ قالعان ناقتى قاعيدا جوق. ويتكەنى، كەيبىر كورۋ جانە ەستۋ ارقىلى الىناتىن اقپاراتقا جاۋاپتى جۇيكە ءوزىنىڭ تالشىقتارىن سول جارتى شارعا دا، وڭ جارتى شارعا دا جىبەرەتىنى انىقتالعان. ادام تانىنە زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە بىرنەشە جىل بويىنا مۇمكىندىك بولماعان. ويتكەنى، زاڭسىز بولاتىن. ورتا عاسىردا دارىگەرلەرگە سەبەبىن ءبىلۋ ءۇشىن ولگەن ادامنىڭ ءتانىن كەسۋگە رۇقسات بولماعان. XIV عاسىردا يتاليا، يسپانيا جانە گەرمانيادا 5 جىلدا ءبىر رەت شىركەۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن ءمايىت دەنەسىنە وتا جاسالىپ، ءولىمنىڭ نەدەن تۋعانىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرىلدى. بۇل ۋاقىتتا ميعا تولىق ءارى ناقتى زەرتتەۋ جۇرگىزىلمەگەنى انىق. وسىلايشا XV عاسىردىڭ اياعىنا دەيىن جالعاسادى. «قايتا ورلەۋ» عاسىرىندا مايىتتەرگە جاسالعان زەرتتەۋ جۇمىسى، اسىرەسە، مي دارىگەرلەردى تاڭعالدىرماي قويمايدى. ويتكەنى، سەزىمدەردىڭ ساقتالۋى، اقپارات بەرۋى بارلىق ادامدا بىردەي ەدى. بۇل ۇزاق ۋاقىت بويىنا ادامداردىڭ ميىن زەرتتەۋ مۇمكىن ەمەس دەگەن قاتە تۇجىرىمنىڭ تۋىنداۋىنا اكەلدى.

 ونىڭ سىرتقى ءپىشىنى -  ونىڭ قىزمەتىن كورسەتۋگە قاۋقارسىز. ال، ميدىڭ قىزمەتىن انىقتاۋ ءۇشىن تەك باستان زاقىم العان ادامداردى عانا زەرتتەۋ تالاپ ەتىلدى. العاشقى انىقتالعان تۇجىرىم -  دەنەنىڭ قاي بولىگى ىستەن شىقسا، سول قىزمەتكە جاۋاپتى مي سىڭارى وعان قاراما- قارسى ورنالاساتىن ەدى. ال، مي سىڭارلارىنىڭ بىردەي سەزىم مۇشەلەرىنە جاۋاپ بەرمەيتىنى تۋرالى العاشقى رەت فرانسۋز عالىمى مارك داكس 1836 -جىلى مەديتسينالىق جيىندا ايتقان. ول تىلىندە كەمىستىك بار 40 ناۋقاستىڭ سول جارتى شارى ىستەن شىققانىن العا تارتقان. سونىمەن قاتار، 1866 -جىلى حيرۋرگ پول بروك تا بۇل تۇجىرىمنىڭ شىندىق ەكەنىن اتاپ وتكەن. ءوزىنىڭ دالەلى رەتىندە قازا تاپقان ناۋقاسىنا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋ جۇمىسىن كەلتىرگەن. ال، ميدىڭ وڭ سىنارى نەگە جاۋاپتى ەكەنىن 100 جىلعا جۋىق ەشكىم بىلمەگەن. كەيىن ونىڭ ماڭىزى جوق دەپ، ەكىنشى ساناتتاعى دەنە مۇشەسىنە جاتقىزىپ قويعان دارىگەرلەر دە بولدى. ميدىڭ قوس سىڭارىن مي تالشىقتارىنىڭ ءتۇيىنى -  كۇستى دەنە (موزوليستوە تەلو) بايلانىستىرىپ تۇرادى. سونىڭ ارقاسىندا وڭ جانە سول مي سىڭارلارى اقپارات الماسادى. ەپيلەپسيا دەرتىنە شالدىققان ادامداردىڭ ۇستاماسى، دەنەسىنىڭ ۇزدىكسىز دىرىلدەۋى كۇستى دەنەنىڭ قابىنۋىنان تۋادى. ول ميداعى بارلىق نەيروندى بەلسەندى ەتەدى. كەيدە ەپيلەپسيا اۋرۋىنا ەم تابىلماعان جاعدايدا، نەيروحيرۋرگتار باسقارىلمايتىن قوزۋ ءۇردىسى ميدىڭ قوس بولىگىنە تاراماۋ ءۇشىن كۇستى دەنەنى كەسۋگە ءماجبۇر بولادى. بۇل جاعدايدا ميدىڭ قوس سىڭارى جەكە اعزاعا اينالىپ، بولەك قىزمەت ەتە بەرەدى. ناۋقاستىڭ ويلاۋ جۇيەسى، ارەكەتى وتادان سوڭ وزگەرىسسىز قالادى. بۇنداي وتا ۇزاق جىلدار بويى سىرى اشىلماعان ميدىڭ وڭ سىڭارىنىڭ قىزمەتىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەردى.

 ويلاۋ جۇيەسى وزگەرمەگەنمەن، ميىنىڭ ەكى بولەك جۇمىس ىستەۋى مىنانداي ناتيجە بەرگەن. ناۋقاسقا سۋرەتتى كورسەتكەن كەزدە وڭ جارتى شار زاتتى تانىعانىمەن، ونى اتاپ كورسەتە الماعان. ال، سول جارتى شار زاتتى وڭاي تانىپ، اتاپ بەرگەن. ءبىراق، سول قولداعى زاتتى تاني الماعان. ويتكەنى، اقپارات تەك وڭ جارتى شارعا عانا تۇسكەن. بالا كەزدە ادامنىڭ ميى وتە يكەمدى بولادى. ەگەر بالا كەزدە الدەبىر سەبەپتەرمەن ميدىڭ سول سىڭارى ىستەن شىقسا، وڭ جارتى شار سويلەۋ قىزمەتىن تولىعىمەن وزىنە الادى. مۇنداي جاعداي دارىگەرلەر تاجىريبەسىندە كەزدەسكەن. مىسالى، ەپيلەپتيكالىق ۇستامانىڭ كەسىرىنەن 16 جاستاعى ءجاسوسپىرىم ميىنىڭ سول سىڭارى جۇمىسىن توقتاتقان. وڭ جارتى شار ارقىلى سويلەۋ، ويىن ءبىلدىرۋ مەن ءتۇسىنۋ ءارى سول قول ارقىلى جازۋ مۇمكىندىگىنە يە بولعان. ءبىر قىزىعى كۇستى دەنەنى بولگەن العاشقى وتادان سوڭ دارىگەرلەر ميدىڭ ەكى بولىگى ءوز بەتىنشە ويلاۋ، ءوز بەتىنشە ارەكەت ەتۋدى جالعاستىرعانىن انىقتاعان. ياعني، ءبىر ادامنىڭ ىشىندە تاعى ءبىر ادام ءومىر ءسۇرىپ جاتقانداي سەزىم بولعان. " ءاربىر جارتى شاردىڭ وزىنە تيەسىلى «جەكە» سەزىمى، قابىلداۋى، پيعىلى مەن ويى بار. ولاردىڭ وزدەرىنە عانا ءتان جادى مەن ەكىنشىسىنە بەيمالىم تاجىريبە بار. كوپ جاعدايدا ەكىگە بولىنگەن مي سىڭارلارى جەكە ءومىر سۇرە باستايدى"، -  دەپ تۇسىندىرەدى ميدىڭ بولىنۋىنە زەرتتەۋ جۇرگىزگەن فيزيولوگ رودجرە سپەرري.

كەيدە وزىمىزبەن جۇرگىزىلەتىن ديالوگ، «ەكىنشى مەن» مەتافورا نەمەسە يلليۋزيا عانا ەمەس، ميىمىزدىڭ شىنايى قىزمەتى بولسا شە؟ ميدى ەكىگە ءبولۋ وتاسىنىڭ ارقاسىندا:

 • ميدىڭ سول سىڭارى سوزبەن، بەلگىلەرمەن، سيمۆولدارمەن جاقسى جۇمىس جاسايتىنى؛

 • ال، وڭ سىڭارى الەمدى قابىلداۋ، سونىڭ ىشىندە كوڭىل- كۇي مەن ەموتسيالارعا جاۋاپتى ەكەنى انىقتالدى. كەيىن تولىق زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ولاردىڭ باستى ايىرماشىلىعى اقپاراتتا ەمەس، ونىڭ وڭدەلۋىندە ەكەنى بەلگىلى بولدى.

 • سول جارتى شار كوپ سويلەۋ قىزمەتىن ىسكە قوسادى، ءبىراق، ونىڭ سويلەۋ جۇيەسى ءبىر قالىپتى، بەلگىلى ءبىر ىرعاقتى ساقتايدى.

 • وڭ جارتى شار داۋىسقا ەموتسيالىق دەمەۋ كورسەتىپ، ىرعاق پەن ەكپىندى ۇدەتىپ وتىرۋعا كومەكتەسەدى. مي سىڭارلارى زاقىمدانسا نە بولادى؟ ميدىڭ سول سىڭارى زاقىمدانسا (كوپ جاعدايدا ينسۋلت پەن كولىك اپاتتارىنان بولاتىن زاقىمدانۋ) ادامنىڭ جاقسى كوڭىل كۇيى جوعالىپ، ونىڭ ورنىنا جاعىمسىز ەموتسيالار مەن ىزاقورلىق پايدا بولادى. سونىمەن قاتار، سول جارتى شار تەك ادامنىڭ داۋسىنا عانا ەلەڭ ەتەدى. ال، جاڭبىردىڭ داۋسى، قۇستاردىڭ دىبىسى مەن مۋزىكانى قابىلدامايدى. بۇل دىبىستار -  تەك ميدىڭ وڭ سىڭارىنا عانا ءتان. ەسەسىنە ول توپتاۋ جۇمىستارىمەن اينالىسا المايدى. ياعني، بيولوگيادا (وزگە عىلىم سالاسىنا دا قاتىستى) تۇقىمداستار، كلاسس دەگەندى قابىلداۋ -  وڭ مي سىڭارى ءۇشىن مۇمكىن ەمەس نارسە. مۇنداي تاپسىرمالارعا كەلگەندە سول جاق جارتى شارى جاقسى جۇمىس جاسايتىن ادامدار قينالمايدى. بۇل -  قىزىق: • قويىلعان ماقساتقا ميدىڭ سول بولىگى جاۋاپ بەرسە، ونىڭ شەشىمىنە قاتىستى جاۋاپكەرشىلىك تولىقتاي وڭ بولىككە تيەسىلى.
ءتىپتى ۋاقىتتىڭ ءوزى ءار جارتى شار ءۇشىن ەكى بولەك قاسيەتكە يە. وڭ جارتى شار تەك ءدال قازىرگى ۋاقىتتى باسقارا الادى. زاقىمدانعان جاعدايدا، بولجام ايتۋ ادامعا قيىن بولادى. ال، سول جارتى شار وقيعانىڭ حرونولوگيالىق كەزەكتىلىگىنە ءمان بەرەدى.

 • ەگەر ميىڭىزدىڭ سول بولىگى جاقسى جۇمىس ىستەسە، توتەنشە كليماتقا يە ەلدەردە ساياحات جاساۋ قيىندىق تۋدىرادى. ويتكەنى، كليماتتىق فاكتورلاردىڭ وزگەرۋىنە سايكەس ادام اعزاسىنىڭ بەيىمدەلۋىن وڭ جارتى شار باسقارادى.

 • وڭقاي ادامداردىڭ سول قولى دەنە تەمپەراتۋراسىن جاقسى سەزەدى، ال وڭ قولى زاتتىڭ سالماعىن ناقتىراق انىقتاي الادى. ءسىز بىلەسىز بە؟ بالالاردىڭ ميىندا جۇرەتىن اۋتويممۋندىق رەاكتسيانىڭ كەسىرىنەن تۋىندايتىن دەرت بار. ۋاقىتىندا ەمدەلمەسە اياعى ولىمگە اكەلۋى مۇمكىن. بۇل دەرتپەن كۇرەسۋدىڭ جالعىز جولى -  ميدىڭ ءبىر بولىگىن الىپ تاستاۋ عانا. قايتا قالپىنا كەلىپ، ومىرگە بەيىمدەلۋ ءۇشىن بىرنەشە جىل ۋاقىت كەرەك. ءبىراق، ايىققان سوڭ، ادامداردىڭ جارتى مي بولىگىمەن ءومىر ءسۇرىپ جاتقانى بايقالمايدى. مي -  ءسىزدىڭ باستى بولىگىڭىز. ءبىر ۋاقىت دەمالىس پەن كۇتىمدى كەرەك ەتەتىن ويلاۋ جۇيەڭىزدى شارشاتىپ الماڭىز. ۋاقىتىلى دەمالىپ، سەرۋەندەڭىز. ويتكەنى، تازا وتتەگىنىڭ جەتىسپەۋىنىڭ ءوزى ميدىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرەدى. دەنىڭىز ساۋ بولسىن.

Massaget.kz