ابايدىڭ فوتوسىن اۋەزوۆ ساقتاپ قالعان

None
None
استانا. قازاقپارات - اباي زامانىندا فوتوعا ءتۇسىرۋ ونەرى ەلىمىزدە ەندى- ەندى قالىپتاسىپ كەلە جاتقان ەدى. قازاق جەرىندەگى تۇڭعىش فوتوسالوندار ⅩⅨ عاسىردىڭ اياعىنا تامان سەمەيدە اشىلىپ، قالادا «كاريموۆ»، «كۋزنەتسوۆ»، «بەلوسليۋدوۆ» ت. ب. فوتوسالوندارى جۇمىس ىستەپ تۇرعان ەكەن.

  ولار ءارتۇرلى تاپسىرمالارمەن قىر دالاسىنا كەلىپ، ايگىلى ادامداردى، قازاقتىڭ تۇرمىس- سالتتارىن فوتوعا ءتۇسىرىپ الىپ، ءوز قاجەتتەرىنە جاراتقان.

ءتىپتى كەيبىرەۋلەرى رەسەيدىڭ ۇلكەن قالالارىندا قازاق ومىرىنەن كورمە ۇيىمداستىرىپ، فوتوالبوم جاساپ، ساتۋدى جالعاستىرعان. بۇل فوتو- بارلاۋشىلار اباي اۋىلىن اينالىپ وتپەدى. ول تۇستا قىر ەلى مۇنداي فوتو تۇسىرۋشىلەردى تاڭسىق كورىپ، الما- كەزەك قوناق ەتىپ، سۋرەتكە تۇسۋگە بارىنشا اۋەستەنگەن.

زامان وزگەرىپ، جاڭا نيزام ورناعاندا، بايدىڭ تۇقىمدارى، بي- بولىس بولعاندار، ءدىن تاراتۋشى مولدالار قۋعاندالىپ، وسى تۇستا ەل قورىققاننان قولدا بار قۇجات- سۋرەتتەرىن جىرتىپ، ورتەپ، جويىپ جىبەرۋگە ءماجبۇر بولدى. ءسويتىپ كوپ سۋرەت قۇردىمعا كەتتى. دەسە دە كەيبىر جۇرەك جۇتقان ادامداردىڭ ارقاسىندا ويشىل، دانا اتالارىمىز اباي مەن شاكارىمنىڭ ءبىر- ەكى فوتوسى جاسىرىن ساقتالىپ، ءبىزدىڭ زامانىمىزعا جەتتى.

سونىڭ ءبىرى -  1896 -جىلى اباي ەكى ايەلىنەن تۋعان ۇلدارىمەن بىرگە تۇسكەن سۋرەتى. ورتادا وتىرعان اباي 51 جاستا. ەلاعاسى رەتىندە كەمەلىنە كەلىپ، كەمەڭگەرلىككە جەتكەن شاعى. سونىمەن قاتار ول توعىز بالانىڭ اكەسى جانە سەگىز نەمەرە ءسۇيىپ وتىرعان ارداقتى اتا.

ابايدىڭ وڭ جاعىندا بايبىشەسى ءدىلدادان تۋعان تۇڭعىشى اقىلباي 35 جاستا، سونىڭ وزىندە 5 بالانىڭ اكەسى. سول جاعىندا ەكىنشى ايەلى ايگەرىمنەن (شۇكىمان) تۋعان ۇلى تۇراعۇل 21 جاستا، ءالى ۇيلەنبەگەن. ەكەۋى دە قازاق ادەبيەتى مەن مادەنيەتىندە وزىندىك ءىز قالدىرعان تۇلعالار.

 بۇل فوتو سەمەيدە ن. كۋزنەتسوۆ فوتوسالونىندا تۇسىرىلگەن ەكەن. ءتۇپنۇسقاداعى كولەمى -  9 х13см سۋرەتتى جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆ 1941 -جىلى 6 - اقپاندا اكتىسى بويىنشا اباي مۇراجايىنا وتكىزىپتى. ەگەر بۇل فوتو مۇقاڭنىڭ قولىنا تيمەگەندە بۇگىنگە جەتپەي دە قالۋى كادىك ەدى.

بۇل سۋرەتتىڭ تاعى ءبىر ءتۇپنۇسقاسى ابايدىڭ «جيدەباي- ءبورىلى» مەملەكەتتىك تاريحي- مادەني جانە ادەبي- مەموريالدىق قورىق- مۋزەيىنىڭ قورىندا ساقتاۋلى تۇر. بۇل فوتونى 1941 -جىلعى 6 - ناۋرىزدا №40 قابىلداۋ اكتىسى بويىنشا قورىق- مۋزەيگە تاپسىرعان قايىم مۇحامەدحان ۇلى. قايىم اعا فوتونى ۇستازى مۇحتار ومارحان ۇلىنان العان كورىنەدى.

قايىرجان كۇزەمبايەۆ، ۇلتتىق مۋزەيدىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى

egemen.kz

سوڭعى جاڭالىقتار